| تبیین و تفهیم نظام مالکیت، راهکاری اصولی جهت تحقق مسئولیت‌پذیری ذینفعان در حفظ، احیا و توسعه مشارکتی منابع طبیعی |
| کد مقاله : 1106-GAFR (R1) |
| نویسندگان |
|
یاسر قاسمی آریان *1، محمد ابراهیم فرآشیانی2، هادی اسکندری دامنه3 1RIFR 2موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران. 3پیکانشهر، باغ گیاهشناسی ملی ایران، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور |
| چکیده مقاله |
| منابع طبیعی تجدیدشونده شامل آب، خاک و پوشش گیاهی، اگرچه اولین اولویت پایداری و استمرار حیات انسان به حساب می‌آید اما حفاظت از آن، آخرین اولویت او و در ورای توسعه اقتصاد و فرهنگ جامعه بشری است که در نتیجه‌ی بکارگیری اصول حمکرانی خوب محقق خواهد شد. از آنجا که دستیابی به این مهم، مبتنی بر برنامه‌ریزی بلندمدت و اجرای الگوهای توسعه‌ای موفق است معرفی راهکارهای میانبر و سهل‌الوصول بیش از پیش آشکار می‌گردد. تبیین و تفهیم نظام مالکیت یکی از این نوع راهکارهاست. منابع طبیعی، بخصوص جنگل‌ها و مراتع اگرچه در کشور ما ملی و جزو انفال بوده و تحت عنوان حقوق عرفی و در قالب پروانه‌های چرا و بهره‌برداری، به بهره‌برداران واجد شرایط اعطا می‌گردد اما نوعی ابهام در تملک، بهره‌برداری و مسئولیت بهره‌برداران از منابع طبیعی تحت اختیار آنان به شکل کاملا جدی حاکم است. همین موضوع، محل مناقشه و اختلافات عدیده‌ای است که در حتی وقتی به اعلام نظر حاکم شرع منجر می‌شود اعمال قانون ارث را بر آن وارد دانسته و قوانین مربوط به حفاظت از منابع طبیعی در حاشیه قرار می‌گیرد. تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه متقابل مالکیت و مسئولیت‌پذیری به مرحله انجام رسیده است. نتایج گویای این واقعیت است که عدم آگاهی دقیق بهره‌برداران منابع طبیعی نسبت به نوع مالکیت آنان بر اراضی منجر به تضعیف مسئولیت‌پذیری آنان در قبال حفظ، احیا و بهره‌برداری پایدار از این منابع می‌گردد. |
| کلیدواژه ها |
| جنگل، مرتع، پروانه چرا، بهره‌برداری، مالکیت، مسئولیت‌پذیری |
| وضعیت: پذیرفته شده مشروط |
